Τι είναι το Μεσογειακό διατροφικό πρότυπο?
Το Μεσογειακό διατροφικό πρότυπο αναφέρεται στη διατροφή που ακολουθούσαν οι κάτοικοι των χωρών της Μεσογείου μέχρι τη δεκαετία του 1960. Τα κοινά πολιτισμικά, οικονομικά και περιβαλλοντικά χαρακτηριστικά των χωρών αυτών, συνέβαλλαν στη διαμόρφωση κοινών διατροφικών συνηθειών, με κύρια ομοιότητα την υψηλή κατανάλωση ελαιολάδου. Άλλες κοινές χαρακτηριστικές διατροφικές συνήθειες των λαών της Μεσογείου, οι οποίες μάλιστα φαίνεται να συνεχίζονταν αναλλοίωτες από την αρχαιότητα μέχρι τη δεκαετία του 1960, είναι η κατανάλωση ελιών, δημητριακών, κρασιού, φρούτων, λαχανικών, βοτάνων και μελιού. Ωστόσο οι διατροφικές αυτές συνήθειες αλλοιώνονται με την πάροδο του χρόνου λόγω της δυτικοποίησης του τρόπου ζωής.
Ποια τα οφέλη του στον οργανισμό?
Η διατροφική αξία του Μεσογειακού διατροφικού πρότυπου είναι σημαντική και έχει βρεθεί ιδιαίτερα προστατευτική για τον ανθρώπινο οργανισμό. Συμβάλλει στη μακροζωϊα και στη πρόληψη ασθενειών όπως καρδιαγγειακά, καρκίνος, οστεοπόρωση, στην κατάθλιψη, στη νόσο Αlzheimer και σε πολλές ακόμα ασθένειές.
Μεσογειακή πυραμίδα
Στο πέρασμα των χρόνων εκτός από τον ορισμό της Μεσογειακής διατροφής ως διατροφικό πρότυπο, δημιουργήθηκε και η Μεσογειακή διατροφική πυραμίδα, η οποία περιγράφει τα είδη και τη συχνότητα κατανάλωσης των τροφίμων της Μεσογειακής διατροφής. Απευθύνεται σε υγιή άτομα ηλικίας 18 έως 65 ετών, ενώ σε πληθυσμούς όπως οι έγκυες, τα παιδιά και τα άτομα με προβλήματα υγείας θα πρέπει να προσαρμόζεται σύμφωνα με τις ανάγκες τους.
Ποια τα χαρακτηριστικά της και ποια τρόφιμα περιλαμβάνει?
Περιλαμβάνει τις 7 βασικές ομάδες τροφίμων οι οποίες, ανάλογα με την περιεκτικότητά τους σε μακροθρεπτικά και μικροθρεπτικά συστατικά, προτείνεται να καταναλώνονται σε καθημερινή, εβδομαδιαία, ή μηνιαία βάση. Η ποσότητα των τροφίμων μετριέται με μικρομερίδες. Έτσι συστήνεται να καταναλώνονται καθημερινά 2 έως 4 μικρομερίδες φρούτων, περισσότερες από 4 μικρομερίδες λαχανικών σε ποικιλία χρωμάτων, 8 μικρομερίδες αδρά επεξεργασμένων δημητριακών και ελαιόλαδο με μέτρο σε κάθε κύριο γεύμα. Επίσης, καθημερινά πρέπει να καταναλώνονται γαλακτοκομικά προϊόντα (γάλα, γιαούρτι, τυρί) μέχρι 2 μικρομερίδες, καθώς και ελιές, ξηροί καρποί και σπόροι σε 1 έως 2 μικρομερίδες. Για περισσότερη γεύση στο φαγητό προσθέτονται διάφορα αρωματικά βότανα όπως ρίγανη, δυόσμος και καρυκεύματα-αρτύματα όπως πιπέρι, ενώ ιδιαίτερη προσοχή δίνεται στο αλάτι καθώς οι υπερβολικές ποσότητες είναι παράγοντας κινδύνου για πολλές ασθένειες. Εβδομαδιαία συμπεριλαμβάνονται τροφές όπως το λευκό ψωμί και τα ζυμαρικά όπου πρέπει να καταναλώνονται μέχρι 2 μικρομερίδες. Τα ψάρια, τα θαλασσινά, τα όσπρια, τα αυγά και το λευκό κρέας πρέπει να προσλαμβάνονται τουλάχιστον κατά 2 μικρομερίδες από κάθε κατηγορία την εβδομάδα. Το κόκκινο κρέας και τα γλυκά συστήνεται να καταναλώνονται σε μηνιαία βάση. Τέλος συστήνεται καθημερινή φυσική δραστηριότητα, επαρκής πρόσληψη νερού και αφεψημάτων και κατανάλωση φρούτων και λαχανικών εποχής.